بخش اول
مصاحبه کننده: یک روانکاو بسیار دهشتآور است. شخصی اینگونه میاندیشد که روانکاو به هر نحوی بخواهد میتواند با شما بازی کند بدین خاطر که بیشتر از خود شما به انگیزه های اعمالتان واقف است.
دکتر لکان: اغراق نکنید. آیا فکر میکنید این اثر فقط منحصر به روانکاو است؟ برای بسیاری از افراد، یک اقتصاددان به اندازه یک روانکاو رازناک است. در زمان حاضر این متخصص است که دهشتآور است. حتی زمانیکه روانشناسی به عنوان علم تلقی شد، همگان فکر می کردند که موقعیت بهتری داشتند. امروزه با روانکاوی احساس از دست دادن این امتیاز را داریم. جاییکه روانکاو می تواند چیزی کاملا محرمانه را در آنچه به نظر شما کاملا واضح است ببیند. آنجا برهنه، بدون حفاظ، تحت نظر چشمی بصیر و بدون اینکه بدانی چه چیزی به او نشان میدهی دراز می کشی.
مصاحبه کننده: این نوعی تروریسم است. فرد احساس میکند شدیدا از خود جدا شده است.
دکتر لکان: روانکاوی در واقع، تمام ویژگی های منهدم کننده و رسواکننده ای را دارد که مرکز زدایی کوپرنیک در نظم کیهانی داشت: زمین، آن مکانی که توسط انسان به سکنی گرفته شد، دیگر مرکز جهان نیست! خب! روانکاوی آشکار می کند که شما دیگر مرکز خودتان نیستید، چراکه سوژه دیگری به نام ناآگاه در درون شما وجود دارد. در آغاز این خبر چندان مورد قبول نبود. نابخردگرایی کذایی که برای تعریف فروید به کار رفته است! در حالی که دقیقاً برعکس است: او نه تنها تمام آنچه را که تا زمان ظهورش در برابر عقلانیت مقاومت کرده بودند را عقلانی کرد، بلکه حتی نشان داد که در عمل یک فرآیند استدلال در جریان است؛ منظورم چیزی است که بدون دانش سوژه، استدلال می کند و به صورت منطقی عمل می کند. همه اینها به لحاظ کلاسیک در حوزه نابخردی میگنجند؛ بیایید آن را حوزه اشتیاق بنامیم.
این دقیقا همان چییزی است که به خاطرش بخشیده نشد. معرفی او از مفهوم نیروهای جنسی که بدون هشدار و منطق سوژه را تصاحب می کنند، هنوز پذیرفته شده بود. اینکه سکسوالیته محل گفتار است، اینکه روان رنجوری عارضهای است که سخن می گوید، این چیز عجیبی است و حتی پیروانش ترجیح می دهند که ما از چیز دیگری صحبت کنیم.
یک روانکاو نباید به عنوان یک «مهندس روح» دیده شود. او پزشک نیست، او با سازماندهی روابط علت و معلولی پیش نمی رود. علم او مطالعه است و این مطالعه سوهش(احساس) است. بیتردید به همین دلیل است که بدون دانستن اینکه دقیقاً چه چیزی پشت درب دفترش پنهان است، معمولاً به عنوان یک ساحر شناخته میشود، حتی عظیمتر از دیگران.
مصاحبه کننده: و چه کسی این رازهای وحشتناک را کشف کرده است؟
دکتر لکان: بهتر است ماهیت این اسرار را تبیین کنیم. آنها اسرار طبیعت نیستند، اسراری که توسط علوم بیولوژی و فیزیکی کشف شده است. اگر روانکاوی برخی از حقایق سکسوالیته را روشن می کند، بوسیله هدف قرار دادن آنها در واقعیت خود و در تجربه بیولوژیکی نیست.